محقق كركي کیست!
نورالدین علی بن حسین العالی، مشهور به علی بن عبد العالی، خاتم المجتهدین،1 مولی المروج و محقق ثانی در حدود سال (870 ﻫ .ق) در منطقه جبل العامل لبنان در کرک نوح متولد شد. کرک نوح، از نواحی است که علمای بزرگی را در خود پرورش داده است. خانواده کرکی از مشهورترین خانواده های شیعی این منطقه بوده و پدرش از علمای معروف این ناحیه به شمار می رفته است. محقق دوره اصلی تحصیلات خود را در همین منطقه گذراند. از مهمترین اساتید او بعد از پدر، علی بن هلال جزایری عالم بزرگ عصر بود که کرکی به او احترام بسیار می گذاشت.
کرکی همانند بسیاری از علمای شیعی این منطقه برای فراگیری کتب اهل سنت به دمشق، مصر و مکه سفر کرد و سال ها نزد علمای سنی مذهب به تحصیل پرداخت و از چند تن از علمای بزرگ آنجا اجازه نقل حدیث گرفت. و در نهایت پس از کسب اجازه نقل حدیث و اجتهاد از استاد بزرگ خود علی بن هلال جزایری در سال (909 ﻫ .ق) به نجف آمد. در این زمان وی مجتهدی بزرگ محسوب می شد، که به تدریج آوازه ی او در نجف پیچید. در آن سال ها شاه اسماعیل صفوی تحولی عظیم در اوضاع ایران به وجود آورده بود، که سیر تاریخ تشیع در ایران را تغییر داد؛ و کرکی که خاطره تلخ مظلومیت ها و تلخ کامی های جامعه شیعی جبل عامل را با خود داشت، به خوبی از این پیش آمد استقبال کرد. تا اینکه - احتمالاً - در سفر فتح عراق در سال (914 ﻫ ق) شاه اسماعیل، کرکی و علمای دیگر را برای تبلیغ تشیع به ایران فراخواند. و هر سال مبلغ هفتاد هزار دینار برای محقق می فرستاد، تا به مصرف تحصیلی او و گروهی از طلاب برسد.2
همین امر مخالفت بعضی از علما را برانگیخت که کرکی از آن بسیار دل آزرده بود. دو سال بعد محقق بزرگ شیعی دعوت شاه اسماعیل را اجابت کرده و به ایران سفر نمود. در این زمان بین صفویان و ازبکان در خراسان جنگ سختی در گرفته بود که در نتیجه سپاه قزلباش صفوی پیروز شد و با تصرف هرات، آنجا مرکز فرهنگی- سیاسی شرق ایران شد. قزلباشان خشن صفوی به دستور شاه اسماعیل، سعدالدین تفتازانی عالم بزرگ شهر هرات و شیخ الاسلام سی ساله ی دولت تیموری را به جرم تسنن به قتل رساندند؛ کرکی زمانی که وارد هرات شد و این خبر را شنید برآشفت و گفت:
صفحات: 1· 2